Phạm Tử Hư quê ở Cẩm Giàng, là một người tuấn sảng hào mại không ưa kiềm thúc. Theo học nhà xử sĩ Dương Trạm, Trạm thường răn Tử Hư về cái tính hay kiêu căng. Từ đấy chàng cố sức sửa đổi, trở nên người có đức tính tốt. Khi Dương Trạm chết, các học trò đều tản đi cả, duy Tử Hư làm lều ở mả để chầu chực, sau ba năm rồi mới trở về. Năm 40 tuổi, Tử Hư đi thi vẫn chưa đỗ; đời Trần, sang du học ở kinh, ngụ ở trong một nhà dân bên bờ hồ Tây. 

       Một buổi sáng, ở nhà trọ đi ra, trong áng sương mù thấy có một đám những tán vàng kiệu ngọc bay lên trên không; kế lại có một cỗ xe nạm hạt châu, kẻ theo hầu cũng rất chững chạc. Tử Hư khẽ dòm trộm xem thì người ngồi trong xe, chính thầy học mình là Dương Trạm. Chàng toan đến gần sụp lạy nhưng Trạm xua tay nói: - Giữa đường không phải chỗ nói chuyện, tối mai nên đến đền Trấn Vũ cửa Bắc, thầy trò ta sẽ hàn huyên. Tử Hư bèn sắm rượu và thức nhắm, đúng hẹn mà đến. Thầy trò gặp nhau vui vẻ lắm, chàng nhân hỏi rằng:

- Thầy mới từ trần chưa bao lâu, thoắt đã trở nên hiển hách khác hẳn ngày trước, xin thầy cho biết rõ duyên do để con được vui mừng. Dương Trạm nói:

- Ta thuở sống không có một điều thiện nào đáng khen, chỉ có hay giữ điều tín thực đối với thầy bạn, quý trọng những tờ giấy có chữ, hễ thấy rơi vãi liền nhặt mà đốt đi. Đức Đế quân đây ngài khen là có bụng tốt tâu xin cho làm chức trực lại ở cửa Tử đồng. Hôm qua ta hầu lính giá ngài lên chầu Thiên cung, tình cờ lại gặp nhà ngươi, đó cũng là vì thầy trò mình có cái mối duyên…"

                   (Trích chuyện Phạm Tử Hử lên chơi Thiên Tào, Truyền kì mạn lục, Nguyễn Dữ, NXB Trẻ, 2016, Tr.142)  

Trả lời câu hỏi/ thực hiện yêu cầu:

Câu 1. Xác định thể loại của đoạn trích trên. 

Câu 2. Điều gì khiến Dương Trạm được Đức Đế quân khen là có bụng tốt và tâu xin cho làm chức trực lại ở cửa Tử đồng?

Câu 3. Nhận xét tính cách, phẩm chất của nhân vật Tử Hư được thể hiện trong đoạn trích. 

Câu 4: Chỉ ra và nêu tác dụng của chi tiết kì ảo được sử dụng trong đoạn trích trên.  

Câu 5. Từ những hành động và tình cảm của Tử Hư dành cho người thầy của mình, em có suy nghĩ gì về truyền thống tôn sư trọng đạo của nhân dân ta?

GỢI Ý ĐÁP ÁN:

Câu 1. Xác định thể loại của đoạn trích trên. 

- Truyện truyện kì

Câu 2. Điều gì khiến Dương Trạm được Đức Đế quân khen là có bụng tốt và tâu xin cho làm chức trực lại ở cửa Tử đồng?

- Điều khiến Dương Trạm được Đức Đế quân khen là có bụng tốt và tâu xin cho làm chức trực lại ở cửa Tử đồng: giữ điều tín thực đối với thầy bạn, quý trọng những tờ giấy có chữ, hễ thấy rơi vãi liền nhặt mà đốt đi.

Câu 3. Nhận xét tính cách, phẩm chất của nhân vật Tử Hư được thể hiện trong đoạn trích. 

- Tử Hư vốn dĩ là một người không ưa kiềm thúc, tính hay kiêu căng nhưng khi được thầy Dương Trạm dạy dỗ anh trở thành người tốt tính. Qua đó cho thấy Tử Hư là một người chịu lắng nghe, biết thay đổi.

- Sau khi thầy Dương Trạm mất, các học trò đều tản đi cả, duy Tử Hư làm lều ở mả để chầu chực, sau ba năm rồi mới trở về. Qua đó cho thầy Tử Hư là một người sống có lễ nghĩa, tôn sư trọng đạo.

- Khi gặp lại người thầy đã mất, Tử Hư rất lễ phép, vui vẻ.

Câu 4: Chỉ ra và nêu tác dụng của chi tiết kì ảo được sử dụng trong đoạn trích trên.  

- Chi tiết kì ảo: “trong áng sương mù thấy có một đám những tán vàng kiệu ngọc bay lên trên không; kế lại có một cỗ xe nạm hạt châu, kẻ theo hầu cũng rất chững chạc. Tử Hư khẽ dòm trộm xem thì người ngồi trong xe, chính thầy học mình là Dương Trạm.”

- Cuộc trò chuyện giữa Tử Hư và thầy Dương Trạm ở đền Trấn Vũ

Tác dụng:

- Làm cho câu chuyện sinh động, hấp dẫn.

- Thúc đẩy phát triển cốt truyện

+ Thể hiện rõ lối sống tôn sư trọng đạo của Tử Hư và giữ chữ tín, coi trọng chữ nghĩa của thầy Dương Hàm.

+ Góp phần thể hiện chủ đề, ước mơ của dân gian: những người sống lương thiện sẽ nhận được những phần thưởng quý giá ở thế giới bên kia.

Câu 5. Từ những hành động và tình cảm của Tử Hư dành cho người thầy của mình, em có suy nghĩ gì về truyền thống tôn sư trọng đạo của nhân dân ta?

- Sau khi thầy Dương Trạm mất, các học trò đều tản đi cả, duy Tử Hư làm lều ở mả để chầu chực, sau ba năm rồi mới trở về. Khi gặp lại người thầy đã mất, Tử Hư rất lễ phép, vui vẻ. Em nhận thấy  tôn sư trọng đạo là một truyền thống lâu đời của nhân dân ta. Nó là một nét đẹp trong văn hóa ứng xử, thể hiện sự biết ơn, tôn kính đối với những người dạy dỗ ta. Vì vậy mỗi chúng ta cần có thái độ đúng mực, tôn kính với thầy cô.