ĐỀ THI THỬ TUYỂN SINH 10 MÔN NGỮ VĂN NĂM 2025 - HỒ CHÍ MINH (Đề 05) 

I. Đọc hiểu văn bản và viết đoạn văn nghị luận văn học (5 điểm)

Năm mươi người con theo cha xuống biển

Năm mươi người con theo mẹ lên rừng

Những người con ngồi đúc trống đồng

Tiếng chim hót phổ vào giọng nói

Mẹ là tiếng đầu tiên trẻ gọi

Nghe dịu dàng âu yếm biết bao

Tiếng Việt ơi, tiếng Việt có từ đâu

Sau tiếng Mẹ là tiếng Yêu thánh thót

Tiếng Nước nghe như rơi từng giọt

Tiếng Đất nghe chắc nịch vững bền

Tiếng Cơm nghe ngạt ngào hương thơm

Người Giao Chỉ (1) lắng nghe tiếng gió

Tiếng dòng sông rì rào sóng vỗ

Tiếng trời xanh lồng lộng mênh mang

Tiếng xôn xao của nắng thu vàng

Tiếng dế đêm trăng thanh vời vợi

Tiếng hổ gầm vang trong hốc núi

Tiếng mây bay vương vấn sắc trời

Tiếng sấm rền và tiếng mưa rơi

Tiếng nhịp đập trái tim thiếu nữ

Tiếng bập bùng nhen trong bếp lửa

Những thanh âm tha thiết bồi hồi

Bật ra thành tiếng Việt trên môi…

       (Trích Tiếng Việt mến yêu, Nguyễn Phan Hách – Báo Nhân Dân số Tết 2011)

Nguyễn Phan Hách (1944–2019) quê ở Thuận Thành, Bắc Ninh. Ông là một gương mặt nổi bật của nền thơ ca Việt Nam hiện đại. Ông sáng tác không nhiều nhưng tác phẩm lại được các nhà nghiên cứu và bạn đọc đánh giá cao và đón nhận nồng nhiệt. Ông được nhận giải thưởng do tuần báo Văn nghệ tổ chức thi các năm 1969 và 1974; giải thưởng truyện rất ngắn của tạp chí Thế giới mới năm 1994. Phong cách thơ ông độc đáo và mới lạ, thu hút sự quan tâm của độc giả yêu thơ ca. 

1.Người Giao Chỉ: là người Việt cổ.

Trả lời các câu hỏi:

Câu 1 (3 điểm)

1. Nêu căn cứ để xác định thể thơ.
2. Dựa vào văn bản, liệt kê những âm thanh bật ra thành tiếng Việt.
3. Chỉ ra và nêu tác dụng của từ tượng thanh, tượng hình được sử dụng trong văn bản.
4. Anh/chị có đồng tình với quan điểm: “Tiếng Việt bật ra từ những thanh âm tha thiết bồi hồi của thiên nhiên, con người và truyền thống dân tộc” không? Vì sao?

Câu 2: (2,0 điểm): Viết đoạn (khoảng 200 chữ) phân tích tình cảm, cảm xúc của nhân vật trữ tình trong phần Đọc hiểu.

II. Đọc hiểu văn bản nghị luận và viết bài văn nghị luận xã hội (5,0 điểm)

Tiếng Việt có những đặc sắc của một thứ tiếng đẹp, một thứ tiếng hay. Nói thế có nghĩa là nói rằng: tiếng Việt là một thứ tiếng hài hòa về mặt âm hưởng, thanh điệu mà cũng rất tế nhị, uyển chuyển trong cách đặt câu. Nói thế cũng có nghĩa là nói rằng: tiếng Việt có đầy đủ khá năng để diễn đạt tình cảm, tư tưởng của người Việt Nam và để thỏa mãn cho yêu cầu của đời sống văn hóa nước nhà qua các thời kì lịch sử.

Tiếng Việt, trong cấu tạo của nó, thật sự có những đặc sắc của một thứ tiếng khá đẹp. Nhiều người ngoại quốc sang thăm nước ta và có dịp nghe tiếng nói của quần chúng nhân dân ta, đã có thể nhận xét rằng: tiếng Việt là một thứ tiếng giàu chất nhạc. Họ không hiểu tiếng ta, và đó là một ấn tượng, ấn tượng của người “nghe” và chỉ nghe thôi. Tuy vậy lời bình phẩm của họ có phần chắc không phải chỉ là một lời khen xã giao. Những nhân chứng có đủ thẩm quyền hơn về mặt này cũng không hiếm. Một giáo sĩ nước ngoài (chúng ta biết rằng nhiều nhà truyền đạo Thiên Chúa nước ngoài cũng là người rất thạo tiếng Việt), đã có thể nói đến tiếng Việt như là một thứ tiếng “đẹp” và “rất rành mạch trong lối nói, rất uyển chuyển trong câu kéo, rất ngon lành trong những câu tục ngữ”.

(Đặng Thai Mai, Tiếng Việt, một biểu hiện hùng hồn của sức sống dân tộc, trong Tuyến tập Đặng Thai Mai, Tập II, NXB Văn học, Hà Nội, 1984).

Câu 1: (1 điểm) Chỉ ra và nêu tác dụng của lí lẽ, bằng chứng được sử dụng trong văn bản.

Câu 2: (4 điểm) 

Hiện nay ngôn ngữ Gen Z đang làm mất đi sự trong sáng của Tiếng Việt”, em hãy viết bài văn nghị luận giải quyết vấn đề trên.