Áp lực thành công sớm của giới trẻ

Tuổi trẻ là quãng thời gian đẹp đẽ nhất trong cuộc đời mỗi con người, là hành trình khám phá, học hỏi và khẳng định bản thân. Thế nhưng, trong thời đại kỷ nguyên số, khi mạng xã hội phát triển mạnh mẽ và lan tỏa những hình ảnh về thành công sớm, nhiều bạn trẻ lại mang trong mình áp lực phải tỏa sáng, phải đạt được thành tựu khi còn rất trẻ. Khi những “chuẩn mực ảo” về thành công ngày càng phổ biến, không ít người trẻ đánh mất niềm vui, sự tự tin và ý nghĩa thật sự của quá trình trưởng thành. Áp lực thành công của tuổi trẻ trong thời đại số vì thế đã trở thành một vấn đề đáng quan tâm và cần được nhìn nhận một cách nghiêm túc.

Trong thời đại kỷ nguyên số, công nghệ thông tin, internet, trí tuệ nhân tạo (AI) và tự động hóa đóng vai trò trung tâm trong mọi lĩnh vực, từ học tập, làm việc đến giao tiếp. Mạng xã hội, thiết bị di động và các nền tảng số giúp con người kết nối, chia sẻ và tiếp cận thông tin nhanh chóng, không giới hạn không gian, thời gian. Tuy nhiên, sự lan truyền nhanh chóng của mạng xã hội cũng kéo theo áp lực thành công sớm, phải đạt được thành tựu lớn khi còn trẻ. Nhiều người cảm thấy lo lắng khi thấy bạn bè sớm đạt được thành tựu qua các nền tảng mạng xã hội. Nhiều bạn trẻ chạy theo thành công một cách vội vàng, dễ bỏ qua quá trình học hỏi bền vững và phát triển nội lực thực sự.Ngoài ra, việc thường xuyên tiếp xúc với hình ảnh thành công được "tô vẽ" trên mạng khiến nhiều người bị ám ảnh bởi sự chậm trễ, từ đó dẫn đến căng thẳng, mệt mỏi và mất cân bằng trong cuộc sống.

AI ngày càng tiến bộ, cải tiến hơn nữa với sự tài trợ từ chính phủ đã làm nên sự bùng nổ hiện nay. Cũng chính vì sự tiến bộ ấy mà con người sử dụng nó một cách rộng rãi, hiệu quả hơn. Từ đó giúp con người đặt được những thành tựu từ rất sớm, gây ra vấn đề thành công sớm ở giới trẻ. Khiến họ tự ti, áp lực vì gia đình và hoài nghi về giá trị của bản thân, thậm chí lo lắng về việc bị AI thay thế trong tương lai. Dẫn chứng rõ nhất là nghề lập trình viên đã bị giảm và được thay thế bởi trí tuệ nhân tạo tại nhiều nơi trên thế giới. Gây ra sự lo lắng cho nhiều người trẻ. Tóm lại, sự phát triển mạnh mẽ của AI góp phần mang lại giá trị thực tiễn nhưng cũng gây nên hiện tượng áp lực thành công sớm ở giới trẻ.

Sự bùng nổ của mạng xã hội trong những năm gần đây đã tạo ra không gian để giới trẻ thể hiện bản thân, kết nối và học hỏi. Tuy nhiên, đằng sau những hình ảnh lung linh và cuộc sống “hoàn hảo” trên mạng, nhiều bạn trẻ lại rơi vào cảm giác tự ti, so sánh bản thân. Chính những hình ảnh người trẻ tài giỏi trên báo chí vô tình tạo áp lực, khiến một bộ phận giới trẻ nảy sinh mặc cảm. Họ bị so sánh và tự so sánh, khiến người đó cảm thấy kém cỏi, dẫn đến mất tự tin và hoài nghi năng lực bản thân. Hệ lụy của nó là hội chứng FOMO về thành công và dần hình thành nên một môi trường thành công ảo. Cựu vận động viên thể dục dụng cụ Phạm Như Phương – hay còn được biết đến với tên gọi hot Tiktoker LouisPham – từng nhận được nhiều sự quan tâm sau khi chuyển sang làm nội dung trên mạng xã hội. Tuy nhiên, cô lại vướng vào loạt tai tiếng như “sống phông bạt”, sử dụng hình ảnh của người khác để khoe mẽ cuộc sống xa hoa. Trường hợp này cho thấy mặt trái của mạng xã hội – nơi con người dễ dàng tạo ra một phiên bản ảo hoàn hảo, nhưng thiếu đi sự chân thật. Và thành công ảo trên mạng xã hội tạo ra áp lực vô hình, khiến nhiều người mất cân bằng. Họ cố gắng duy trì vẻ ngoài hoàn hảo, dẫn đến mệt mỏi, lo âu và cảm giác không đủ giỏi khi so sánh với "thành tích" không thực tế của người khác. Điều đó làm cho giới trẻ tự tạo nên một áp lực làm hao mòn dần nhiệt huyết, sáng tạo, và tự tin.

Ngày nay, không ít bạn trẻ chỉ mải mê chạy theo “thành công ảo” như những bức ảnh sang chảnh, lượt thích hay bình luận trên mạng xã hội. Họ coi đó là thước đo giá trị của mình mà quên mất ý nghĩa thật của sự cố gắng và trưởng thành. Lối sống ấy khiến con người trở nên phụ thuộc vào người khác, sống hình thức và dễ đánh mất chính mình. Ngược lại, giá trị thật của tuổi trẻ trong thời đại 4.0 phải là biết học hỏi, sáng tạo và làm chủ công nghệ. Khi biết dùng công nghệ để học tập, khám phá và phát triển bản thân, người trẻ mới thật sự trưởng thành và khẳng định được vị trí của mình trong cuộc sống.

Có ý kiến cho rằng “tuổi trẻ yếu đuối, không chịu được áp lực”, tuy nhiên nhận định ấy là phiến diện và chưa phản ánh đúng thực tế. Thực chất, chính môi trường mạng với tốc độ thông tin quá nhanh đã khiến giới trẻ dễ căng thẳng, so sánh và mất cân bằng; theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hơn 50% thanh niên cho rằng mạng xã hội là nguyên nhân chính gây stress, thậm chí nhiều học sinh còn bị tổn thương tâm lý do bạo lực mạng. Điều giới trẻ cần không phải là sự phán xét, mà là sự thấu hiểu, đồng hành và khích lệ. Khi được đặt trong một môi trường lành mạnh, được tin tưởng và tạo cơ hội, họ hoàn toàn có thể phát huy năng lực, sáng tạo và bản lĩnh của mình để đóng góp cho cộng đồng.Trước hết, để giảm bớt căng thẳng, giới trẻ cần học cách sử dụng mạng xã hội một cách tỉnh táo và có chọn lọc, tránh so sánh bản thân với người khác; nhiều bạn trẻ đã chọn “detox mạng”, tạm rời Internet để cân bằng tinh thần và tìm lại năng lượng tích cực. Bên cạnh đó, gia đình, nhà trường và xã hội cần giảm bớt áp lực kỳ vọng, thay vào đó tạo môi trường thấu hiểu, khuyến khích sự phát triển tự nhiên; chẳng hạn, nhiều trường học đã tổ chức các buổi tư vấn tâm lý giúp học sinh vượt qua stress và tự tin hơn trong học tập. Như vậy, thay vì cho rằng tuổi trẻ yếu đuối, chúng ta nên nhìn nhận họ như một thế hệ đang đối mặt với nhiều thử thách mới, rất cần được đồng hành và hỗ trợ để phát huy bản lĩnh, nghị lực và giá trị thật của mình.

                Áp lực phải thành công sớm trong thời đại kỷ nguyên số đang là một thách thức lớn đối với nhiều người trẻ, khi mà những chuẩn mực thành công được phơi bày và so sánh không ngừng trên mạng xã hội. Tuy nhiên, thành công không có công thức chung hay thời hạn cố định. Điều quan trọng là mỗi người biết lắng nghe bản thân, kiên trì với mục tiêu và không ngừng hoàn thiện chính mình. Giới trẻ hôm nay cần nhận ra rằng, hành trình trưởng thành không phải là cuộc đua tốc độ, mà là quá trình rèn luyện bản lĩnh, ý chí và sự bền bỉ theo thời gian.